Mensen in een positie met macht en aanzien zijn niet altijd capabel genoeg om te gaan met de middelen die ze geërfd, gekregen of hebben verdiend. Dat geldt zeker voor machtspersonen in een religieuze setting. Rooms-katholiek, islam, jodendom of boeddhisme, allemaal hebben ze seksuele uitspattingen gehad in het verleden en nog steeds in het heden. We kennen vooral de rooms-katholieke kerk die veel negatief in het nieuws is geweest met kindermisbruik door priesters. Maar ook binnen de islam, boeddhisme en het jodendom zijn ze niet vrij van deze zonden.
Als we het over religieuze leiders hebben dan vormen we vaak een beeld in ons hoofd van vrome, vriendelijke en intelligente personen die een lichtend voorbeeld zijn binnen hun geloofsgemeenschap, maar die vlieger gaat niet altijd op. Het lijkt er ook op dat de meeste misbruiken van kinderen aan het licht komen in de rooms-katholieke gemeenschap, maar dat is slechts een beeld dat gecreëerd wordt, omdat we in Nederland woonachtig zijn en daar dus veel over meekrijgen vanuit de media. Omdat andere geloofsgemeenschappen veel geslotener zijn en machtsfiguren hoog aanzien genieten, wordt de vuile was niet zo snel buiten gehangen.
Rooms-katholieke kerk
De katholieke kerk heeft niet alleen gezondigd in het verleden. Ook heden ten dage worden er nog steeds priesters beschuldigd van seksueel misbruik, molestatie, verkrachting en voyeurisme. Veelal wordt dit onder het tapijt geschoven door de katholieke kerk. Honderdduizenden kinderen, voornamelijk jongens, zijn misbruikt door priesters van de rooms-katholieke kerk.
Een paar cijfers (volledige lijst):
- Frankrijk: Binnen de rooms-katholieke Kerk in Frankrijk zijn tussen 1950 en 2020 naar schatting 330.000 kinderen seksueel misbruikt. Zo’n 216.000 van hen waren het slachtoffer van priesters en andere geestelijken. Het misbruik werd gepleegd door circa 2.900 tot 3.200 geestelijken en andere functionarissen in dienst van de kerk. (bron)
- Australië: In maart 2017 maakte een commissie die sinds 2013 onderzoek doet naar seksueel misbruik in de Australische Kerk, bekend dat 7 procent van de katholieke priesters in Australië zich tussen 1950 en 2010 schuldig heeft gemaakt aan seksueel misbruik van in totaal 4.444 kinderen. (bron)
- Nederland: De commissie stelt vast dat enkele duizenden kinderen in de periode tussen 1945 en 1985 ernstig seksueel zijn misbruikt. Hierbij hebben zich ongeveer 1000 gevallen van penetratie voorgedaan. Hierbij waren circa 800 daders betrokken. (Samenvatting van Rapport Commissie Deetman)
Vaak worden priesters niet vervolgd wegens onvoldoende bewijs, hoge leeftijd etc., maar laatst is het wel tot een veroordeling gekomen in Frankrijk. Daar mocht een ex-priester 17 jaar de cel in voor tal van aanrandingen en verkrachtingen van jongens in de periode 1990 tot 2000. Zal wel liggen aan het feit dat hij een ex-priester was dat het tot veroordeling is gekomen. Afgelopen maart 2024 heeft de paus de Belgische Roger Vangheluwe uit zijn ambt als bisschop gezet vanwege het jarenlang misbruik van zijn neefje.
Het causaal verband tussen het celibaat binnen de kerk (onthouding van seks door katholieke priesters) en pedofilie (kindermisbruik) of homoseksualiteit (grotendeels misbruik van jongens) is nog altijd niet wetenschappelijk aangetoond omdat er ook getrouwde dominees zijn die zich schuldig hebben gemaakt aan dit soort walgelijke praktijken.
Andere seksuele uitspattingen
Minder bekend zijn de seksuele uitspattingen van de katholieke kerk in de middeleeuwen. Bijvoorbeeld bij het beruchte banket van kastanjes. Het Kastanjebanket (soms Ballet van Kastanjes, Kastanjefestival of Hoerensteekspel) was een avondmaal dat naar verluidt werd gehouden in het Pauselijk Paleis in Rome en werd georganiseerd door voormalig kardinaal Cesare Borgia, zoon van paus Alexander VI, op 31 oktober 1501.
Alexander VI, paus van 1492 tot 1503 en lid van de machtige familie Borgia, had zeker zeven kinderen. Zijn zoon Cesare werd later kardinaal en trad in de voetsporen van zijn vader door in 1501 een enorme orgie aan te richten. Die ging de geschiedenis in als het ‘kastanjebanket’ omdat naakte prostituees op handen en voeten rondkropen om kastanjes op te rapen, terwijl de gasten toekeken.
Islam
Ook binnen de islam wordt het niet zo nauw genomen met de seksuele mishandeling van kinderen. Vanaf 9 jaar kunnen kinderen uitgehuwelijkt worden. Ook voor huwelijken die alleen voor de seks, met contract (Nikahu al-mut’ah), worden afgesloten. Dat mag in de islam omdat de profeet Mohamed een meisje huwde, Aïsha, van 9 jaar. Niet iedereen in de islam gaat akkoord met de praktijken van grove kindermishandeling en niet iedereen is van mening dat er zoiets bestaat als universele ethische normen. Volgens moefti Mohamed Yaseen Khan al-Azhari baseren moslims hun ethische kaders op de vermeldingen van God en die van de Profeet, en behoeven in realiteit geen rationele uitleg.
Vorig jaar nog kwam het misbruik van kinderen aan het licht in de islamitische sekte İsmailağa in Turkije. Ook hier was sprake van uithuwelijking van een 6-jarige. Eerder was er het schandaal van de Ensar-sekte waar vijfenveertig kinderen die op een internaat van die sekte verbleven, werden twee jaar lang misbruikt door de directeur van de school. Leidinggevenden van de sekte werden niet verantwoordelijk gehouden voor het misbruik. Behalve de dader werd niemand vervolgd of gestraft. Al deze sekten opereren ook in het buitenland, en doen zich daar voor als liefdadigheidsorganisaties, scholen, internaten en moskeeën.
In de Nederlandse stad Rotterdam wordt de 26-jarige oprichter Abdurrahman van de weekendschool Iqra verdacht van kindermisbruik. In mei 2019 richt Abdurrahman de weekendschool Iqra op, waar jonge kinderen uit de wijk onderwezen moeten worden over de islam en bijles moeten krijgen in diverse schoolvakken.
Boeddhisme
Een Thaise monnik maakte zich na zijn komst naar Nederland in de jaren 70 schuldig aan seksueel grensoverschrijdend gedrag doordat hij zeker twintig jaar lang jonge mannen misbruikte of pogingen daartoe deed. Deze Mettavihari moest volgens betrokkenen begin jaren 80 uit zijn tempel in Waalwijk vertrekken. De grote leider van de Boeddhistische gemeenschap is de Dalai lama. Deze heeft beloofd om dit soort problemen aan te gaan pakken, maar doet nog steeds niets tegen seksueel misbruik.
Ook zijn er boeddhistische leraren die misbruik maken van hun positie en aanzien en zich vergrijpen aan hun leerlingen. Zo zen als westerlingen denken zijn dus niet alle boeddhisten. De man die het Boeddhisme naar het westen heeft gebracht, de invloedrijke en inmiddels omstreden boeddhistische geestelijke Sogyal Rinpoche, bleek ook een seksueel roofdier te zijn.
Jodendom
Bij de Joden is het niet minder erg dan bij voorgaande geloven. In Israël is veel sprake van kindermisbruik en verwaarlozing. Bijna de helft van de kinderen wordt daar fysiek, emotioneel of seksueel misbruikt. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteit in Haifa. Het grootste gedeelte van de misbruikte kinderen is Arabisch. Volgens Rabijn Nochem Rosenberg wordt een op de vijf jongens op school of in de synagoge en vijftig procent van de jongens in de rituele badhuizen misbruikt. “Kinderverkrachtingen aan de lopende band in joods-fundamentalistische sektes” Aldus Rosenberg.
Rabbijn Chaim Walder, een schrijver van populaire kinderboeken, pleegde zelfmoord na tientallen beschuldigingen van seksueel misbruik.
In 2017 werden in Israël 22 ultra-orthodoxe joden opgepakt voor seksueel misbruik van vrouwen en kinderen. Ook in deze case werd onder het mom van het streng naleven van de wetten van het orthodoxe Judaïsme alles in eerste instantie verzwegen.
Maar ook op Joodse onderwijsinstellingen in Nederland gaat het mis. In 2018 vervolgt het Openbaar Ministerie docent Ephraim S. voor ontucht met of verkrachting van zeker vijf leerlingen tussen de zes en dertien jaar oud op de orthodox-joodse school Cheider in Amsterdam. Ephraim S. werd de hand boven het hoofd gehouden door Opperrabijn en vicevoorzitter van het schoolbestuur Binyomin Jacobs, die aanvankelijk de zaak intern via de Joodse wet wilde afhandelen.
Ultra-orthodoxe joden vertegenwoordigen zo’n tien procent van de Israëlische bevolking. De meest radicale ultra-orthodoxe gemeenschappen erkennen geen gezag van niet-religieuze instellingen. In plaats van zich te onderwerpen aan het rechtssysteem en de politie verkiezen ze de macht van hun religieuze doctrine en rabbijnen. Ultra-orthodoxe leiders oefenen een belangrijke politieke invloed uit en speelden in het verleden vaak de rol van koninklijke adviseurs. Aldus Brabants Dagblad.
Oorzaak achterhalen of problemen oplossen?
De lijst met perverse, seksuele uitspattingen van onze religieuze leiders over de hele wereld is oneindig en bovenstaande voorbeelden zijn waarschijnlijk slechts het tipje van de ijsberg van eeuwenoude culturele en religieuze tradities, machtsvertoon en diepgewortelde zieke gewoonten. Hilde Bakker is senior adviseur bij Movisie en expert op het gebied van seksueel geweld in religieus en cultureel traditionele omgevingen. Zij geeft aan dat dit probleem ook binnen deze specifieke gemeenschappen uit de taboesfeer moet komen en bespreekbaar moet worden gemaakt.
Dat bijvoorbeeld in het jodendom zoveel zaken onder het tapijt worden geschoven is niet zozeer om de dader te beschermen, maar vooral zijn familie, die met het stigma zal moeten leven dat een van en een verkrachter is. Gelukkig dat er steeds meer naar buiten wordt gebracht door de media, maar ook omdat slachtoffers steeds vaker durven te praten. Op deze manier krijgen we steeds meer inzicht in het gedrag van deze machtswellustige, seksuele roofdieren.
Macht corumpeert…of niet?
Waar door sommigen wordt beweerd dat macht corrumpeert, zijn anderen weer van mening dat het tegendeel waar is. Dr. Joris Lammers is van mening dat mensen met macht assertiever zijn en eerder op een persoon zullen afstappen.Mensen met macht zijn sterker dan gemiddeld op hun eigen doelen gericht. Hierdoor kunnen zij de belangen van anderen vergeten.
Gerben Langendijk schrijft in zijn promotieonderzoek dat macht op zich mensen niet goed of slecht maakt. maar werkt als katalysator om hun doelen te verwezenlijken. In een eerlijke werkomgeving vertonen mensen sneller positief sociaal gedrag, en bij mensen die zich machtig voelen, is dit effect sterker.
Meer artikelen over kindermisbruik:
- Dossier kinderbescherming
Mike Tomale 
