Mijn dochter is vorige week een weekje naar Griekenland geweest en ze kwam terug met een opmerkelijk souvenir: een Grieks blauw glazen oog (mataki), een amulet of beschermsteen tegen ‘het boze oog’.
“Het boze oog is een blik waarvan geloofd wordt dat hij anderen letsel kan berokkenen en zelfs in staat is om iemand te doden die erdoor getroffen wordt. Vooral kinderen, zwangere vrouwen en dieren zouden er gevoelig voor zijn.” (Wikipedia)
In het 3e millennium voor Christus werd er al geschreven over het boze oog en het is door de tijd wereldwijd verspreid. Zelfs culturen die niets met elkaar hebben te maken of in de geschiedenis nooit met elkaar in aanraking zijn geweest geloven in het boze oog. Bij ons in Nederland komen we niet meer verder dan slechts de uitspraak: Als blikken konden doden…
Interessant dat de Griekse cultuur sterk gelooft in het boze oog (matiasma, to mati) en er een amulet tegen heeft, aangezien aan de andere kant van de wereld in de Surinaamse cultuur ook iets soortgelijks bestaat, genaamd Ogri ai. Als in Griekenland de amulet niet voorhanden is, werkt een streng knoflook volgens de Grieken net zo goed.
Ogri ai betekend letterlijk vertaald vanuit het Sranan tongo ‘boze oog’. Vanuit de creools-Surinaamse cultuur gelooft men dat iemands blik schadelijke invloed kan hebben, het gevreesde boze oog, waar vooral kleine kinderen uiterst gevoelig voor zouden zijn. De Surinaamse cultuur gebruikt zwarte kralen (ogri ai krara) als amulet tegen de negatieve invloeden van het boze oog.
Ook in Turkije geloofd men in het bestaan van het boze oog, genaamd Nazar boncuğu. Volgens het Turkse geloof hebben mensen met blauwe ogen, een ongeluk brengende blik. Door de Nazar boncuğu op te hangen, wordt het ongeluk afgewend.
Iemand een mataki geven zou dus hetzelfde effect hebben als iemand bijvoorbeeld een boeddha beeld geven, het brengt geluk.
Mike Tomale 